Kompost Nasıl Yapılır? – Adım Adım Kompost Yapımı

Kompost, gübre değildir. Gübre toprağa bitkilerin gelişmesi için gerekli besin maddesi kazandırırken kompost, toprak düzenleyici etkiye sahiptir.

Ancak kompost içerisine belli oranlarda bazı mineral elementler ayrışması esnasında ortaya çıkar ve ayrıca Azot, Fosfor, Potasyum ilavesi ile de üstün kalitede gübre eldesi mümkün olabilmektedir. Elde edilen bu gübrenin tarım alanlarına yararı tüm yapay (suni) gübrelerden daha fazladır.

Kompostlamaya Etki Eden Bazı
Faktörler

• Bitkisel Materyalin Karbon/ azot (C/N)oranı
• Nem içeriği
• Havalandırma
• pH
• Sıcaklık
• Ağır metal içeriği

Kompostlama adı verilen geri kazanma yöntemiyle organik atıkların organik toprak ıslah materyaline dönüştürülmesi uzun yıllardan bu yana bilinen bir yöntemdir.

İnsanların yerleşik hayata geçmeleri ile birlikte kentsel atıklar da oluşmaya
başlamış ve atıkların oluşturduğu problemi çözmek için atık çukurları yapılmıştır.

İlk atık çukurunun yaklaşık altı bin yıl önce Sümer medeniyetine ait şehirlerde taştan inşa edilmiş ve organik atıklar bu çukurlarda depolanarak tarımsal üretim alanlarında kullanılmıştır.

Önceden konvensiyonel yöntemlerle gerçekleştirilen ve oldukça uzun süren kompostlama işlemleri günümüzde makinalaşma ile (kompost makinaları) de daha kısa sürelerde gerçekleştirilebilmektedir.

Karbon/ Azot (C/N) Oranı

Mikroorganizmalar yaşamlarını sürdürebilmek ve çoğalabilmek için için Karbon (C) ve Azota (N) ihtiyaç duyarlar. Çoğunlukla azottan daha çok
karbon gereksinimleri vardır. Kompostlanan bir karışımda besin dengesi C/N oranına bakılarak sağlanır. Kompostlama için optimum değer (C/N)
25-30 arasında değişir.

Nispeten dar C:N oranına sahip bitkiler, geniş C:N oranına sahip bitkilere göre daha kolay çürürler ve daha fazla humus oluştururlar.

Yeşiller (Azotça zengin)

• Mutfak Bitkisel atıkları
• Yeşil bitkisel atıklar
• Sebze atıkları (15-20:1)
• Kahve posası (20:1)
• Çim atığı (15-25:1)

gibi azotça zengin su içeriği yüksek materyallerin oluşturduğu grup.

Kahverengiler (Karbonca zengin)

• Sararıp dökülen yapraklar
• Bitkilerin odunsu dokuları
• Kuru bitki atıkları
• Talaş, yonga gibi kereste atıkları

gibi karbonca zengin su içeriği daha az materyallerin
oluşturduğu grup
Yaprak (30-80:1)
Saman (40-100:1)
Talaş (100-500:1)

Kompost Oluşumu Ne Zaman Tamamlanır?

Renk koyu kahverengi, hafif hacimli, humus benzeri görünüme sahiptir. Toprak gibi kokması gerekmektedir. içeriğine katılan maddelerin tanınmaz halde olması gerekmektedir. hacim 1/3 oranında azalmalıdır.

NEDEN KOMPOST YAPIYORUZ?

• Kompost doğada kendiliğinden işleyen doğal bir süreçtir. Organik atıkların doğaya geri kazandırılmasını sağlar.
• Bitki besin maddelerini geri kazanmış oluruz.
• Kompostu gübre, malç ve diğer toprak
• düzenleyiciler ile birlikte kullanarak tarımsal girdileri azaltmış oluruz.
• Yığın depolama alanlarında biriken atık miktarını azaltmış oluruz.
• Yeni nesiller için daha temiz bir dünya bırakmış oluruz.
• Kompostlama süreci sonunda organik atıklar tarımsal açıdan toprağın kalitesini arttıran toprak ıslah materyallerine dönüşür.

Düzenli Kompost Kullanmanın Toprağa Yararları

• Atıkların değerlendirilmesinin yanı sıra, çevre sorunlarının önlenmesi ve yok edilmesini sağlar
• Hasatla topraktan uzaklaştırılan organik maddelerin yerini alır, toprağın humus içeriğini arttırır.
• Topraktaki canlı yaşamını teşvik eder ve organizmaların sayılarını artırır.
• Killi toprakların havalanmasını ve drenajını, kumlu toprakların ise su tutma kapasitesini iyileştirir ve agregatlaşmayı sağlar.
• Toprak kayması, yıkanması ve erozyonu önlenir.
• Depolanacak çöp kütlesinde % 40-% 60 oranında azalma sağlar

Yaygın Olarak Kullanılan Kompostlama Yöntemleri:

Soğuk kompost yöntemi: Eşit miktarda yeşil ve kahverengi materyal karıştırılarak özel bir ilgi istemeden 4-6 ay gibi bir sürede kompost elde edilir. İstenirse üretim esnasında atık ilave edilir.

Sıcak kompost yöntemi: Eşit miktarda yeşil ve kahverengi materyal karıştırılır, haftada bir ters çevrilir ve sulanır. 4-6 haftada kompost elde edilir.

Yığın yöntemi: Atık halde bulunan yaprak gibi metaryelleri yığın haline getirerek soğuk ya da sıcak kompost uygulaması yapılır.

Silo tanklarda kompostlaştırma: Materyal üstü açık düşey silo tankına yerleştirilir, oksijen, nem ve sıcaklık otomatik olarak belli seviyede tutulur ve belli periyotlarla havalandırma ile alttan emilme yapılır, karıştırma yapılmamaktadır. 4-6 hafta içerisinde kompost elde edilir.

Kule tipi tanklarda kompostlaştırma: Bu sistem içerisinde materyalin sürekli karışması ayrışmayı hızlandırmaktadır. Gelişmiş tanklarda 40 saatte kompost elde edilir.

Varil yöntemi: Varil şeklinde, tavuk kümesi benzeri telden elde edilen kutu
içerisine materyal ve aktivatörler konur, karıştırma işlemi bir eksen etrafında dönüş ile yapılmaktadır. 45-60 gün içerisinde kompost elde edilir.

14 gün yöntemi: Materyalin üç dört günde bir karıştırılması ve nem ilavesi ile 14 günde kompost elde edilebilir