Muz Yetiştiriciliği
Anavatanı : Güney Çin, Hindistan ve Hindistan ile Avustralya arasında kalan adalardır.
Takım: Scitamineae
Familya: Musaceae
Cins : Musa
Türler: Musa acuminata, Musa balbisiana
Dünyada Muz yetiştiriciliği yapılan bölgeler, Tropikler ve Suptropikler olarak temelde 2 grupta incelenebilir.
Tropikler : Hindistan, Filipinler, Brezilya, Endonezya
Suptropikler : Mısır, İspanya, Güney Afrika, Lübnan, Portekiz, Türkiye
Dünyada 2 tip muz yetiştiriciliği yapılmaktadır. 1. tip muzlar sofralık olanlardır. 2. Tip muzlar ise pişirilerek yenen plantainlerdir.
Türkiye’de yoğun Muz yetiştiriciliği yapılan lokasyonlar Alanya, Gazipaşa, Anamur, Bozyazı, Finike, Serik, Manavgat, Erdemli olarak bilinmektedir.
Neden Muz Yetiştiriciliği Yapmalıyım
- Dekara düşen verimin yüksek
- İşçilik maliyetinin az olması
- Dikimden sonra bir yıl içerisinde meyvenin hasatının yapılabilmesi.
Muz Yetiştiriciliğinde Gerekli Ekolojik Koşullar
Sıcaklık : Min: 10 derece Ort: 27-28 derece Max: 40 derece
Oransal nem: % 60 dan fazla olmalı.
MUZUN TOPRAK İSTEKLERİ
- Derin
- İyi havalanan
- Hafif Bünyeli
- Kumlu -Tınlı
- Optimum Ph isteği 5.5-6.0
- Besin maddelerince zengin
Muzda önemli çeşitler
- Dwarf cavendish
- Robusta
- Monhan
- Poovan
- Red banana
- Basrai
- Grand Naine
Muz bitkisinde çoğaltım
- Doku kültürü ile üretim
- Tohumla üretim
- Yumru ile üretim
- Dip sürgünleri ile üretim
Doku kültürü yönteminin avantajları
- Bu yöntemde bir bitkideki özellik elde edilen yavruya aktarılmaktadır.
- Bitkinin arazi koşullarına adaptasyonu kolay olmaktadır.
- Daha homojen muzlar elde edilmektedir.
- Elde edilen bitki hastalık ve zararlılardan arınmış bir bitkidir.
- Bu yöntemle üretimde diğer yöntemlere göre daha fazla bitki elde edilebilir.
- Doku kültürü ile üretimde en az 5 yıl nematod mücadelesine gerek yoktur.
- Bitkilerde tarak ve parmak sayısı daha fazladır.
Muz yetiştiriciliğinde bahçe besisinde dikkat edilmesi gerekenler
- Muz serası naylonu seçilirken UV (Ultra Violet) + IR (Infra Red) + AB (Anti Bacterial) + EVA
- (Ethylene Vinyl Acetate) + AD-AF (Anti Drip-Anti Fog) özellikli naylon tek katlı olarak tercih edilmelidir.
- Kış aylarında sera içi ısı derecesini stabil derecede tutabilmek için seranın yan duvarlarını mutlaka polikarbon örtüsü kullanılmalıdır.
- Sera içerisinde iklim otomasyon sistemlerinin kurulu olması gerekir.
- Serada toprak altı drenaj sistemi kurularak fazla suyun akması sağlanmalıdır.
- Serada sulama ve gübreleme sistemini sağlayacak otomasyon sistemi olmalıdır.
Muz yetiştiriciliğinde bahçe tesisinde dikkat edilmesi gerekenler
- Kuzey tarafı kapalı ve soğuklardan iyi korunan yerler tercih edilmelidir.
- Muz bitkisi güneye bakan ve hafif eğimli alanlarda daha iyi gelişim gösterir.
- Muz bahçesi kurulacak arazi 80–100 cm derinlikte işlenerek taban gübresi ve çiftlik gübresi uygulanmalıdır. Dikim öncesi tesviye aletleri ile toprak tesviyesi yapılmalıdır
- Bu işlemler yapıldıktan sonra dikim yerleri tespit edilmelidir Muz yetiştiriciliğinde genellikle kare dikim sistemi uygulanır.
- Muzlar 3–4 m aralıklarla ocaklara dikilir. Bu amaçla kare dikime uygun şekilde dikim yerleri işaretlenmelidir. Bu şekilde dikim yerleri tespit edildikten sonra 1–1,5 m çapında ve 60–70 cm derinliğinde fidanların dikileceği çukurlar açılır
- fidan dikimi bölgenin iklim şartlarına bağlı olarak mart-mayıs ayları arasında yapılmaktadır. Örtü altı muz yetiştiriciliğinde eylül ayında dikim yapılabilir
Muz yetiştiriciliğinde bahçe tesisinde dikkat edilmesi gerekenler
- Dikim aralıkları açık alan ve örtü altı yetiştiriciliğinde farklı olmaktadır. Açık alan yetiştiriciliğinde ; Gross Michel grubu muzlar uzun boylu olduğu için 4×4 m veya 5×5 m, Cavendish grubu muzlarda ise 3×3 m veya 3,5×3,5 m mesafelerde dikim yapılmalıdır.
- Tam bodur muz türlerinde 2,5×3 m uygundur. Örtü altı yetiştiricilikte birim alandan daha fazla ürün almak için sık dikim yapılmalıdır. Cavendish grubu muzlarda 1,8×2m veya 1×2 m aralıklarla dikim daha uygundur. Muz fidanları kuzey-güney doğrultusunda dikilmelidir.
Makro besin maddeleri
AZOT
FOSFOR
POTASYUM
KALSİYUM
MAGNEZYUM
KÜKÜRT
Mikro besin maddeleri
çinko
bor
bakır
demir
mangan
molibden
MUZ YETİŞTİRİCİLİĞİNDE AZOTUN ÖNEMİ
- Proteinler
- Aminoasitler
- Enzimler
- Koemzimler
- Klorofil
- Nükleik asitler
- Nükleotidler