Muz Bitkisi Besleme ve Gübreleme

Muz bitkisi beslenmesi için gerekli olan elementleri Makro elementler, İkincil elementler ve Mikro elementler olarak üç grupta inceleyebiliriz.

NPK olarak bilinen makro elementler Azot, Fosfor ve Potasyumdur. İkincil elementler ise Kalsiyum, Magnezyum ve Kükürttür. Mikro Elementler ise Demir, Bor, Çinko, Mangan, Bakır, Molibdendir.

Toprakta Besin Elementleri Kaybı

Toprakta bulunan besin elementleri bitkiler tarafından kullanılarak, yağış ve sulamalar sonucu toprağın yıkanmasıyla, erozyonla, immobilizasyon ile ve gaz halindeki elementlerin atmosfere karışması şeklinde olabilmektedir. Örneğin Azotta olduğu hibi N2, NH3, Azot oksit.

Bitki besin Elementlerinin Alımı

• Bitkiler, toprak çözeltisinde çözünmüş şekilde bulunan besin elementlerinden en kolay şekilde yararlanırlar.
• Bunu toprağın katı fazında, bir başka deyişle değişim komplekslerinde adsorbe edilmiş şekilde bulunan besin elementleri izler.
• Topraktaki organik maddenin ortalama %1-4 kısmı bir yıl içinde toprak solüsyonunda çözünebilir hale dönüşür.

Bitkinin fiziksel ve biyokimyasal aktiviteleri iç ve dış etmenlerin etkisi altındadır. Buna bağlı olarak bitki besin elementlerinin alımı artar, azalır yada değişmeden kalır. Bu etmenler;

• Sıcaklık,
• Işık,
• Havalanma,
• pH,
• İyonların karşılıklı etkileri,
• Bitki çeşidi,
• Bitkinin büyüme durumudur.

Muz Bitkisinin Toprak İstekleri

• Optimum pH: 6-7
• Humusca zengin ( Org.Mad.: % 3-4)
• Kum, Kumlu –tın, Milli-Tın,
• Bitki besin maddelerince zengin
• Tuzsuz ve drenaj sorunu olmayan
• Taban suyu 80 cm’den aşağıda olmalı
• Toprağın havalanma koşulları iyi olmalı
• Su tutma kapasitesi yüksek olmalı
• Su miktarı ve sulama aralığı düzenli olmalı
• Sera toprakları hafif veya orta bünyeli olmalıdır.
• Kum, Kumlu –tın, Milli-Tın toprak yapısı tercih edilmeli.
• Muz bitkisi tuzluluğa hassastır. dikim öncesi yıkama yapılmalı ve fazla güre kullanılması gibi tuzluluğu artıracak uygulamalardan kaçınılmalıdır.

PH muz bitkisinde, bitki besin elementlerinin alınmasını, topraktaki mikroorganizma faliyetlerini etkileyeceğinden hafif asit veya nötr olmalı yani PH 7 civarı olmalıdır.

Muz bitkisi yetiştiriciliğinde toprağın organik madde miktarı en az %5 oranında olmalıdır. Toprak hümik ve fulvik asitler ile desteklenmelidir. Organik maddeler toprağın havalanma, sus tutma kapasitesi ve sıcaklığını artırır. NPK ve Kalsiyum miktarı olarak en yüksek oranlara sahip olan organik gübre Tavuk gübresidir. (%1.7N, %1.40 P2O5, %0,9K2O, %2 CaO)

Kimyasal gübrelerin birkisel üretim artışındaki payı %50 civarındadır.

Muz Bitkisi Besin Elementlerinin Fonksiyonları – Azot

Azot doğada oldukça hareketli olan ve atmosfer, toprak ve canlı organizmalar arasında sürekli dolaşan bir elementtir.

Topraktaki azotun kaynağı, organik maddelerdir. Bu nedenle organik maddesi az olan topraklar genellikle azot bakımından fakir olan topraklardır. Toprak organik maddesinin çürüyüp parçalanması sonucu meydana gelen azot, bitkiler tarafından kullanılır.

Bitkilerin kullanabileceği azot topraktaki total azotun %2’si kadardır.

Azot alınımını azaltan koşullar

• Nitratın yıkanma ile amonyumun da uçarak süratle toprağı terk etmesine neden olan hafif ve kumlu topraklar.
• Su baskısı, sulama veya yüksek kil içeriği nedeniyle yapısal problemi olan topraklar.
• Düşük organik madde içeriği olan topraklar.
• Yetersiz gübreleme veya bir önceki dönemde azotun tüketilmesi.
• Bitkide kök gelişiminin yetersizliği.

Azot Elementinin Fizyolojik Fonksiyonları

• Azot noksanlığında bitkilerde büyüme oranı düşer.
• Bitkinin özellikle vejetatif gelişmesini olumsuz etkiler.
• Yaprak ve gövde sistemi oldukça zayıflar.
• Benzer olarak kök gelişmesi ve özellikle köklerde dallanma zayıflar.
• Çiçeklenme ve meyve tutma oranı azalır ve meyveler küçük kalır.

Bitkiler azotu genellikle NH4 ve NO3 halinde olmak üzere iki şekilde suda erimiş iyonlar olarak alırlar.

Besin maddeleri içerisinde kendisini en çabuk azot noksanlığı hissettirir. Bu yüzden azot, bitki besin maddeleri içerisinde, en önemlisidir ve gübrelemede en çok kullanılanıdır.

Azot Noksanlığında Bitkilerde

• Büyüme ve gelişme hızlı bir şekilde yavaşlar, bitki küçük kalır.
• Sürgün sayısı az ve sürgün boyu normalden kısadır.
• İlerlemiş azot noksanlığında sürgünler kıvrılarak aşağı doğru büyür.
• Yapraklar küçülerek vaktinden önce dökülür ve ağır kloroz (sararma) görülür.
• Bitki yaşlılık hormonu salgılar ve kök gelişimi zayıftır. İnce ve zayıf kökler görülür.
• Azot noksanlığı öncelikle kendini yaşlı yapraklarda gösterir. Bu, azotun bitkide hareketli olmasından kaynaklanır.
• Erken çiçeklenme gözlenecek ve vejetatif dönem kısalacaktır.

Azot Fazlalığında Bitkilerde

• Bitkilerde fazla azot vegetatif gelişme periyodunu uzatır.Çiçeklenmeyi geciktirir.
• Vegetatif aksam yani dal sürgün ve yaprak miktarı fazla, iri, geniş ve uzun olur. Buna karşılık generatif gelişme zayıf kalır.
• Meyvelerde geç olgunlaşma meydana gelir.
• Depolanma kabiliyetleri düşer ve bazı depo hastalıklarına daha hassas olurlar.
• Fazla azot, hastalıklara (özellikle mantar hastalıklarına) dayanıklılığı azaltır. Ayrıca fazla azot bitkilerin kırılmaya karşı dirençlerini azaltırken, hasat zamanının gecikmesine de neden olmaktadır.

Muz Bitkisi İçin Azotun Önemi

• Muzun azot ihtiyacı fazladır.
• Yavru bitkilerin gözüktüğü ve büyümenin başladığı
• ilk üç ay içerisinde azot çok önemlidir.
• Bu dönemde hayat dönemi boyunca kullanacağı
• azotun büyük bir kısmını kullanır

Muz Bitkisi Besin Elementlerinin Fonksiyonları – FOSFOR

• Fosfor Elementinin Fonksiyonları
• Fosfor toprakta organik ve inorganik olmak üzere iki şekilde bulunur.
• Bitkiler toprak suyunda erimiş olarak bulunan inorganik ortofosfatlardan yararlanırlar.
• Bitkilerin yararlanabileceği fosfor miktarı ise yaklaşık olarak %1–2’si kadardır.
• Fosfor bitkinin tohum ve meyvelerinde, yaprak ve diğer kısımlarına oranla daha fazla bulunur.
• Fosfor genelde, toprak içerisinde bitkilerin faydalanamayacağı şekilde bağlı formda bulunur. Özellikle pH’sı yüksek, kireçli veya magnezyumu yüksek topraklarda kalsiyum fosfat veya magnezyum fosfat olarak çözünmez bileşikler oluşturarak çökelir ve bu yapıdan bitkiler faydalanamaz.
• Yapılan gübrelemelerde bitkinin fosfordan faydalanma oranı %30 civarındadır. Gübrelerle verilen veya topraktaki mevcut fosforun etkinliğini pH’yı düşürerek sağlayabiliriz.

Fosfor Noksanlık Belirtileri

• Cansız, zayıf ve yumuk çiçek oluşumu.
• Yaprakların ilk önce koyu yeşile daha sonra mavi yeşile, ve daha sonrada kırmızı ve kırmızımor renge dönüşmesi (antosiyan birikimi).
• Köklerde zayıflama, cansızlık ve emici tüylerin yeterince oluşmaması.
• Sürgünlerde kısalma, incelme ve ipliksi gelişme, boğum aralarında daralma.
• Küçük ve şekilsiz meyve oluşumunun yanında çekirdek sayısında azalma, çekirdek gelişim bozuklukları ve raf ömründe kısalmalara sebep olmaktadır.

Fosfor Alınımını Azaltan Koşullar

• pH’sı 5,5’den düşük ya da 7,5 den yüksek topraklar,
• Yüksek kil içeriğine sahip topraklar,
• Düşük organik madde içeriğine sahip topraklar,
• Toprakta fosforun tamamen bağlı olarak bulunması,

Fosfor fazlalığının bitkiler üzerindeki etkisi daha çok dolaylı şekilde meydana gelir. Bir diğer taraftan fosfat iyonları toprakta sıkı bir şekilde tutulduğu için bitkiler tarafından fosfat iyonlarının alınması zorlaşır. Dolayısıyla bitkilerde fosfor fazlalığı da sık rastlanan bir durum değildir.

-Fosforun fazla olması durumunda Zn ve Fe gibi mikro besin elementlerinin noksanlığı meydana gelirken Ca, B, Cu ve Mn noksanlıkları da meydana gelebilmektedir.

Muz Bitkisi Besin Elementlerinin Fonksiyonları – POTASYUM

Potasyumun Bitkideki Görevleri:

• Bitkilerin kuraklığa, dona ve tuz zararına karşı dayanımını arttırır.
• Bitkilerin yapraklarında oluşturduğu protein ve karbonhidrat gibi yapıların meyveye taşınmasında rol alır ve meyvenin içini doldurarak verim ve kaliteyi artırır. Depolama uzunluğunu etkileyen en önemli elementtir.
• Ürün kalitesini arttırır. Meyvenin renk, tat, aroma, sertlik, depo dayanıklılığı ve raf ömrünü etkileyen en önemli elementtir.

Potasyum Noksanlık Belirtileri

• İlk önce yaşlı yapraklarda görülmekte. Yaşlı yaprakların uçlarında ve kenarlarında sararma daha sonrada kuruma şeklinde görülür (yaprak yeşil rengini korur).
• Yaşlı yapraklar daha küçüktür. İlerlemiş durumlarda yaprağın büyük bölümü kurumakta ancak düşmez.
• Bitkide genel bir su stresi görülür. Bitki cansızdır. Gelişimi yavaşlar.
• Hastalık ve zararlılara karşı dayanıklılık azalır.
• Tohum ve meyve şeklinde bozulma, meyvede kalite düşüşü, meyveler daha küçük ve lezzetsiz olur.

Potasyum Alınımı Azaltan Koşullar

Potasyum kaybının fazla olduğu kumlu hafif topraklar.
Kireç oranı yüksek topraklar.
Toprakta fosforun fazla miktarda bulunması.
Potasyum içeriği düşük olan topraklar.
Aşırı yağış, fazla yapılan salma sulama.

Potasyum Fazlalığı

Toprakta fazla miktarda potasyum bulunması azot ve fosfor fazlalığının aksine, bitkilere zararlı bir etki yapmaz. Bununla birlikte fazla potasyumun bitkilerin Mg, Ca ve Mn alımını olumsuz etkilediği bildirilmektedir.

Potasyum, azot ile birlikte ürünü artırır ve düzenli meyve tutumu ve olgunlaşmasında önemlidir.

Muz Bitkisi Besin Elementlerinin Fonksiyonları – Kalsiyum

Kalsiyum Elementinin Fonksiyonları:

• Kalsiyumun toprak çözeltisindeki miktarını kalsiyum içeren minerallerin yanında organik ve inorganik toprak kolloidlerince adsorbe edilmiş kalsiyum miktarları da etkiler. Köke kütle akışı ile taşınır. Kalsiyum bitkiler tarafından Ca+2 iyonu olarak, kök uçları aracılığıyla alınır. Bütün bitki dokularına kalsiyum iyonları transpirasyona (terleme) bağlı olarak ksilem boruları ile taşınmakta.
• Topraklarımızın kireç kapsamlarının yüksek oluşu nedeniyle kalsiyum içerikleri de yüksektir. Bitkilerin kalsiyum alımı oldukça düşüktür.

Kalsiyumun Bitkideki Görevleri

• Hücreler arasında bulunmakta. Hücre duvarını güçlendirir.
• Kalsiyum hücre büyümesine ve uzamasına yardımcı olur.
• Hücre zarının geçirgenliğinde etkilidir.
• Normal bir çiçeklenme ve kök gelişimi için gereklidir.
• Nitratların alımına yardımcı olur.
• Bitkinin hastalıklara, kuraklığa ve strese dayanımını arttırır.

Kalsiyum Noksanlık Belirtileri

• İlk eksikliği genç yapraklarda ve sürgün uçlarında görülmekte. Genç yaprak kenarları kuruyarak ölür.
• Sürgün ucu büyümesi durur, sürgün uçlarında kuruma gözlemlenmekte.
• Domates, biber ve patlıcan = Uç yanıklığı (çiçek burnu çürüklüğü)
• Elma, armut = Mantarsı leke, acı benek
• Şeker pancarı = Uç yanıklığı
• Kereviz = Meyve içi kararması
• Bürüksel lahanası = Meyve içi kahverengileşmesi
• Bitki dokusu ve meyveler yumuşaktır, raf ve depo ömrü kısadır.
• Kök gelişimi zayıflar, köklerin dayanıklılığı azalır.
• Bitkinin hastalık ve zararlılara karşı dayanıklılığı azalır.

Kalsiyum Alınımını Azaltan Koşullar

• Yüksek oranda amonyum (NH4) azotu ile besleme.
• Toprakta su yetersizliği veya yüksek tuz konsantrasyonu olması.
• Yeni kök oluşumunu engelleyen, düşük sıcaklık ve yetersiz havalanma gibi koşullar.
• Düşük pH’lı topraklar.
• Organik topraklar veya fazla miktarda organik madde eklenen topraklar.
• Gübre ile fazla miktarda potasyum veya magnezyum verilmesi.

Muz Bitkisi Besin Elementlerinin Fonksiyonları – Magnezyum

Magnezyum Elementinin Fonksiyonları:

• Magnezyum bitkiler tarafından Mg+2 iyonu şeklinde Kütle akışı ve difüzyon yoluyla pasif absorbsiyonla alınmaktadır.
• Bitkilerde magnezyum hareketlidir. Bu yüzden, bitkilerde en fazla büyüme uçlarında ve özellikle de genç yapraklarda birikir. Tohum oluşumu sırasında bu bölgelerden tohuma taşınmakta.

Magnezyum Noksanlık Belirtileri

• İlk belirtileri yaşlı yapraklarda gözlemlenmekte. Ana ve ikinci damarlar yeşil daha ince damarlar ise sarıya döner ve damar aralarında lokal dalgalı yuvarlak sararmalar görülmekte. Nadiren kahverengi nekrozlar (kurumalar) görülmekte. Yapraklar erken dökmekte.
• Meyve sapı zayıflar ve meyve dökülmesi fazlalaşır.
• erimde ciddi azalmalar söz konusudur.

Magnezyum Alınımını Azaltan Koşullar

• Aşırı potasyum ve kalsiyum gübrelemesi veya yüksek kireç içeriği.
• Çok yağış alan yıkanmış kumlu topraklar.
• Toprak sıkışması, yetersiz drenaj, kuraklık ve soğuk toprak.
• K+, NH4 +, Ca+2 ve Mn+2 gibi diğer katyonların miktarı da magnezyum noksanlığına sebep olmaktadır.
• Asit topraklarda pH’nın 5 ve altında yüksek Al+3 konsantrasyonundan dolayı magnezyum alımı azalmaktadır.

Magnezyum Fazlalığı

• Mg fazlalığı nadiren görülür ve potasyum alımını engellemekte.
• Ağaçların kök gelişmesini olumsuz etkiler.
• Magnezyum fazlalığı diğer katyonların azlığına ve iyon dengesizliğine, dolayısıyla da verimsizliğe sebep olmaktadır

Muz Bitkisi Besin Elementlerinin Fonksiyonları – Kükürt

Kükürt Elementinin Fonksiyonları:

Bitkiler tarafından alınabilen kükürt kaynağı, elemental kükürt ve organik madde içerisinde bulunan kükürttür. Bitkiler kükürdü SO4-2 iyonu şeklinde alırlar. Bunun yanında kükürdü yaprakları ile SO3 ve az da olsa elemental kükürdü de alabilirler. Bununla birlikte bitkiler yaprakları ile birlikte atmosferdeki SO2 de absorbe edebilmektedir. Kütle akışı ve difüzyonla taşınmakta.

Kükürt Noksanlık Belirtileri

• Kükürt noksanlığı azot noksanlığına oldukça benzer. Aradaki fark, kükürt noksanlığının azotun tersine, genç yapraklarda görülmesidir.
• Yaprak büyüklüklerinde küçülme ve özellikle yaprak hücreleri sayısındaki azalmadan dolayı kükürt noksan bitkilerde yaprak alanları küçülmekte.
• Yapraklar dökülür ve tomurcuk yok olmakta.
• Protein sentezi düşer, verim kaybı artar.

Kükürt Fazlalığı

Atmosferde yüksek kükürt dioksit konsantrasyonu bitkiler için toksik etki yapar. Kükürt dioksit, kloroplastların membranlarını da tahrip olmakta. Ayrıca nemli bölgelerde, kükürt dioksit gazı sülfürik asit oluşumuna zemin hazırlar ve asit yağmurları ekosistemleri, özellikle primer vejetasyonu olumsuz yönde etkiler.

Muz Bitkisi Besin Elementlerinin Fonksiyonları – Demir

Demir Elementinin Fonksiyonları:

• Demir doğada çok bulunmasına ve bitkilerin demir ihtiyacının az olmasına rağmen çözünürlüğün ve dolayısıyla alına bilirliğinin az olması nedeniyle Ülkemiz topraklarında en fazla noksanlığı görülen elementlerden biridir.
• Bitkilere Fe+2 , Fe+3 ve Fe-kleytler şeklinde uygulanmakta.
• Demir alımı bitki köklerinin Fe+3 ü Fe+2 ye indirgenmesine bağlıdır. Bu durum bitkiler arasında farklılık gösterir.

Demir Noksanlık Belirtileri

• Bitkilerde Demir noksanlığı ilk önce genç yapraklarda ve özelliklede yeni oluşanlarda kendini gösterir. Demir noksanlığının ileri durumlarında hiç klorofil sentezlenemediği için yaprak beyaz olmakta.
• Yüksek kireç içeriğine sahip, yüksek pH’lı ya da aşırı fosfor gübrelemesi yapılmış yerlerde noksanlık yaşanması beklenmekte.
• ipik olarak genç yapraklarda damarlar arasında kloroz (sararma) ortaya çıkar, damarlar yeşil kalır. Şiddetli olduğunda damarlar da sararıp yaprak tamamen beyaz bir hal almakta.

Demir Alınımını Azaltan Koşullar

• Yüksek pH’lı topraklar, yüksek kireç içeriği ve yüksek EC.
• Yüksek düzeyde ağır metal içeren topraklar.
• Düşük potasyum düzeyi.
• Diğer ağır metallerin (Zn, Cu, Mn, Co, Cr, Ni) fazlalığı (antagonistik etki)
• Drenaj ve havalanması kötü olan topraklar.
• Geçmiş dönemlerde ekilen bitkilerin demiri tüketmiş olması.
• Bitki köklerinin redüksiyon kapasitesinin düşüklüğü.

Demir fazlalığı durumunda bakır, çinko, magnezyum ve mangan absorpsiyonu azalabilmektedir.

Muz Bitkisi Besin Elementlerinin Fonksiyonları – Bakır

• Toprak çözeltisinin bakır konsantrasyonu oldukça düşük olup % 98 inden fazlası organik madde ile kompleks oluşturmuş şekilde bulunmakta.
• Diğer mikro elementlere göre organik maddeye daha sıkı bir şekilde bağlanmıştır.
• Bakır çoğu toprakta Cu+2 şeklinde bulunmakta.
• Toprak pH’ sının yükselmesi ile çözünürlüğü azalırken, asit topraklarda çözünürlüğü yüksektir. Toprak organik maddesinin yapısında, toprak kolloidlerine adsorbe edilmiş ve toprak çözeltisinde iyon halinde bulunmakta.

Bakır Eksiklik Belirtileri

• Genç yapraklarda sararma ve bazen beyazlaşma veya gri-yeşil görünüm ileri durumlarda kuruma.
• Sürgün uçlarında sararma ileri durumlarda kuruma veya geriye doğru ölüm.
• Bitkilerde çalılaşma, cüceleşme, başaklanmada azalma.
• Çiçeklerde bozulma, renk bozukluğu, çiçek azlığı, çiçek atmaları veya hiç oluşmaması.
• Meyvede çatlama, meyvelerde vaktinden önce olgunlaşma ve dökülme.
• Kök oluşumu azalır. Kök gelişmesi engellenmekte.
• Aminoasitlerin ve enzimlerin oluşumunda azalma görülmekte.

Bakır Alımını Azaltan Koşullar

• Alkali, kireçli, yüksek pH’lı topraklar.
• Tarıma yeni açılan organik madde içeriği yüksek topraklar.
• Toprakta bakır miktarının düşük olması.
• Diğer iz elementlerin oransal fazlalığı. Özellikle demir (Fe), çinko (Zn), mangan (Mn), molibden (Mo).
• Soğuk ve yağışlı hava koşulları.
• Azot veya fosforun yüksek oranda uygulanması.

Muz Bitkisi Besin Elementlerinin Fonksiyonları – Bakır

• Bakır Fazlalığı: Bakır içerikli fungusitlerin meyve bahçelerinde ve bağlarda çokça uygulanması bakır toksitesi meydana getirebilmektedir. Bakır toksitesinde de noksanlıkta olduğu gibi bitki gelişmesi geriler ve yapraklarda yanmalar görülmekte.
• Topraklarda bakır miktarı fazlalığı olduğu zaman, toksik etkiler ortaya çıkar. Demirin alınması güçleşir; bu yüzden demir noksanlığına benzeyen kloroz görülmekte. Bitkilerde görülen diğer olumsuz durumlar ise kök ve sürgün gelişiminin zayıflamasıdır. Ayrıca bakır fazlalığı molibdenin kullanılmasını da olumsuz etkiler.

Muz Bitkisi Besin Elementlerinin Fonksiyonları – Çinko

Çinko’nun Bitkideki Görevleri:

• Klorofil oluşumu için gereklidir.
• Karbonhidratların taşınması ve şekerin taşınmasında görev alır.
• Hormonal faaliyetler için gereklidir ve oksinin yapısal elementidir.
• Enzim reaksiyonlarında katalitik ve strüktürel olarak rol oynamakta,
• Nükleik asit ve protein sentezinde,
• Karbonhidrat metabolizması ve
• Membran dayanıklılığı üzerine etki etmektedir.
• Suyun bitkiye alınmasında etkisi vardır.

Çinko Noksanlık Belirtileri

• Noksanlık ilk önce genç yapraklarda ortaya çıkmaktadır.
• Sürgün ortasındaki veya ucundaki yapraklarda sarı lekeler oluşur ve ileri durumlarda bu lekeler kurur.
• Boğum aralarında daralma ve bitkide bodurluk gözlemlenmekte.
• Yaprak boyunda azalma ve şeklinde bozukluk ve bazı bitkilerde kayık yaprak oluşumu.
• Ağacın yaprak sistemi seyrekleşir, tomurcuk sayısı azalır.
• Meyve ağaçlarının sürgünlerinde kamçılaşma ve rozet oluşumu.
• Köklerde küçük şişkinlikler ve kılcal köklerin kök ucuna toplanması.

Çinko Alınımını Azaltan Koşullar

• Yüksek pH’lı ve yüksek kireçli topraklar.
• Aşırı sulama ve sıkışma nedeniyle yetersiz havalanan topraklar.
• Fazla miktarda fosfor, kalsiyum, mangan ve bakır içeren topraklar.
• Soğuk ve yağışlı hava koşulları.
• Çinko içeriği düşük olan topraklar.

Çinko fazlalığına bağlı olarak çinko zehirlenmesi bitkilerde çok seyrek görülen bir olgudur. Genelde maden yataklarına yakın topraklarda yetişen bitkilerde çinko içeriği olağanüstü miktarda yüksek olabilmektedir.

Topraklarda çinko konsantrasyonu yüksek olduğu zaman, kök ve yaprak gelişmesi önemli derecede azalır. Bitkinin fosfor ve demir alım oranı düşer.

Çinko Noksanlığı

Bitki bodurlaşır. Yapraklar küçük ve dar olup, ikinci damarlar arası sarı-beyaz olur.

En belirli özellik de parmak uçlarının açık yeşil olmasıdır. Fosfor fazlalığından kaynaklanmakta.

Muz Bitkisi Besin Elementlerinin Fonksiyonları – Mangan

Mangan Elementinin Fonksiyonları:

• Toprakta mangan üç ayrı değerlikte bulunmaktadır.
• Bitkiler tarafından alınabilen Mn+2 ile bitkiler tarafından alınamayan ve mangan oksitlerde bulunan Mn+3 ve Mn+4 iyonlarıdır.
• İki değerlikli mangan iyonu toprak çözeltisinde yaygın bulunmakla birlikte kil ve organik madde tarafından da adsorbe edilmektedir.
• Mangan iyonları (Mn+2 ) toprakta çok hareketli olduğundan topraktan kolayca yıkanmakta.

Mangan Noksanlık Belirtileri

• Demir ile birlikte kloroplastın oluşumuna yardım eder.
• Eksikliğinde kloroplast bozulur ve yaprak ayasında sarı lekeler gözlemlenmektedir.
• Kloroplastik protein oluşumunda etkilidir.
• Enzim ve ko-enzim görevi yapar.
• Enzimlerin elektron transferi için gereklidir.

Mangan Alınımını Azaltan Koşullar

• Yüksek pH’lı ve kireçli topraklar. Mangan alınımını en fazla etkileyen faktör toprak pH’sıdır. Bir birimlik pH değişimine karşı mangan alınımı 100 kat etkilenmektedir.
• Yüksek organik maddeli topraklar.
• Sertleşmiş ve fazla sulanan havasız topraklar.
• Demir, çinko ve bakır gibi elementlerin fazla oranda olması.

Mangan fazlalığında, yaşlı yapraklarda mangan dioksit (MnO2
) birikimi nedeniyle kahverengi benekler ve bu beneklerin etrafında kloroz
ortaya çıkar. Zamanla lekelerin bulunduğu alanlar mantarlaşır. Bitkilerde, Fe, Mg ve Ca gibi elementlerin noksanlığına neden olur. Mangan toksisitesinde, bitkide büyümeyi düzenleyen oksin hormonunun oluşumu azalır ve bitkide gelişme oranı düşer.

Mangan fazlalığında, fosfor indirgenerek demirin etkinlik kazanmasına engel olur ve bitkide demir noksanlığı görülmeye başlar.

Muz Bitkisi Besin Elementlerinin Fonksiyonları – Bor

Bor Elementinin Fonksiyonları:

Toprakların bor kapsamı 2-300 ppm iken, alınabilir bor fraksiyonu 0.4 – 5 ppm arasındadır. Normal beslenen bitkiler ise 25 – 100 ppm bor içerirler.

Bor toprakta iyonlaşmamış borik asit (BHCO)3 şeklindedir. Bor noksanlığı ile toksitesinin sınırları çok dar bir pencerede seyreder. Bu yüzden gübrelemede oldukça dikkat edilmelidir.

Borun Bitkideki Görevleri

• Kalsiyumun taşınması ve yerleştirilmesinde görev alır.
• Çekirdek oluşumu, meyve tutumu, polen sağlığı ve döllenebilme için gereklidir.
• Hormon oluşumuna (özellikle de auxinler) yardım eder.
• Hücre bölünmesinde etkisi vardır.
• Bitkilerde tepe tomurcuklarının uzaması için gereklidir.
• Karbonhidrat metabolizması
• Nükleik asit sentezi
• Polen çimlenmesi
• Şekerin ve karbonhidratların oluşmasında, taşınmasında etkilidir.
• Kalsiyum taşınmasında ve yerleştirilmesinde etkilidir.
• Hormon oluşumunu teşvik eder.
• Hücre bölünmesinde etkilidir.

Bor Noksanlık Belirtileri

• Bor hareketsiz bir besin maddesi olduğundan dolayı eksikliği ilk önce genç yapraklarda ortaya çıkar. Genç yapraklar sararır ve şekilleri bozukmakta.
• En önemli belirtisi büyüme noktalarının ölmesidir, gelişme durur.
• Meyveler küçüktür, şekilleri bozuk olur.
• Meyve de çatlamalar görülür ve bu çatlaklar belirgin.
• Çiçek oluşumu azdır, çiçek atmaları görülebilir ve polen azalmakta.
• Genç sürgünler kısadır ve zamk akıtması gözlemlenmekte.
• Yaprak damarları mantarlaşır ve erken yaprak dökümü olabilir, meyve çekirdek evinde veya meyve çekirdek kabuğunda mantarlaşma olmakta.
• Yapraklar kalınlaşır, renk koyulaşır, orta damar mantarlaşması görülmekte. Yaprak ve gövde gevrek, kırılgandır

Bor Fazlalığı: Borun eksikliği gibi fazlalığı da sakıncalıdır. Toprakta 5 ppm’ den fazla bor olması bor fazlalığına işaret eder. Bu sebeple bor gübrelemesi yapılırken dikkat edilmelidir. Bor toksitesinde yaprak uçları sararır ve nekrozlar oluşur. Belirtiler daha sonra yaprak kenarlarına ve orta damara yayılır. Yapraklar yanık bir görüntü alırlar ve erken dökülürler. Belirtiler yaşlı yapraklarda görülür.

Muzda ender görülen eksikliklerden biri de Bor eksikliğidir. Özellikle yaşlı bahçelerde görülür

Diğer mikro elementlerden bakır, manganez, demir ve bor ve molibden eksikliği muz bahçelerinde pek görülmemektedir.

Kazançlı bir gübrelemenin Şartları Nelerdir?

1. Uygun gübre cinsinin verilmesi.
2. Bitkinin ihtiyacı olduğu kadar gübrenin verilmesi.
3. Gübrenin usulüne uygun verilmesi.
4. Gübrenin uygun zamanda verilmesi.